Ο θυμός είναι το συναίσθημα , η επιθετικότητα ορίζει τη συμπεριφορά. Η επιθετική συμπεριφορά είναι κοινωνικά ορισμένη σαν συμπεριφορά διεκδίκησης. Διακρίνεται η συντελεστική επιθετικότητα που έχει έντονο γνωστικό στοιχείο και αποβλέπει σε κάποιο σκοπό. Ο επιτιθέμενος γνωρίζει τι κάνει και έχει σχέδιο απόκτησης ενός ορισμένου πράγματος . Το άλλο είδος είναι η επιθετικότητα οργής συχνότερη και περισσότερη ενοχλητική και σκληρή. Δεν υπάρχει γνωστικό στοιχείο και εκδηλώνεται παρορμητικά χωρίς σκέψη και σχέδιο. Η επιθετικότητα οργής προκύπτει από τον έντονο θυμό και ως συνέπεια της επιθετικής πράξης , ο επιτιθέμενος βιώνει αισθήματα ικανοποίησης.
Πότε βιώνουμε θυμό;
Ο θυμός είναι ένα έντονο συναίσθημα που μας κατακλύζει και μας αφήνει αβοήθητους. Αισθανόμαστε πάντα την ανάγκη να εκφράσουμε τον θυμό μας και εάν δεν το κάνουμε έχουμε την αίσθηση ότι πνιγόμαστε και υποφέρουμε. Είναι λίγες οι φορές που ο θυμός βιώνεται μόνος . Συμμετέχει τις περισσότερες φορές θλίψη , οπότε μιλούμε για πίκρα ή φόβος , οπότε υπάρχει μερική εκδήλωση του θυμού, κυρίως μέσα από την παθητική επιθετικότητα. Δεν δείχνουμε θυμωμένοι αλλά ζητούμε να τιμωρήσουμε τον άλλο ,που μας έβλαψε. Βιώνουμε λοιπόν θυμό , όταν επιθυμούμε κάτι διακαώς και μας το αρνούνται ή όταν νομίζουμε ότι μας προσβάλλουν και μας απαξιώνουν ως προσωπικότητες. Ο θυμός ενέχει πάντοτε επιθυμία.
Στον θυμό και στην οργή οφείλονται οι πράξεις εκδίκησης. Εκδικούμαστε και κάνουμε κακό στον άλλο που μας θύμωσε είτε λεκτικά είτε ακόμα χρησιμοποιώντας σωματική βία. Η εκδίκηση διαφέρει από την τιμωρία . Η τιμωρία όταν επιβάλλεται, είναι για συμμόρφωση εκείνου που την υφίσταται ενώ η εκδίκηση είναι για χάρη εκείνου που την εφαρμόζει για την ικανοποίηση του. Πολλές φορές έστω και ασυνείδητα εκδικούμαστε όσους μας αδίκησαν και σε βάθος χρόνου. Είναι η απάντηση σε ένα θυμό κρυμμένο.
Είναι αποδεκτός ο θυμός;
Η ανατροφή και η κοινωνική προσαρμογή ως συνέπεια της έχουν σκοπό τον έλεγχο του θυμού. Βλέπουμε νήπια κυρίως γύρω στα δύο χρόνια να εκφράζουν ανεξέλεγκτα τον θυμό τους σε ξεσπάσματα οργής. Με την ανατροφή και την κοινωνικοποίηση αποκτάται ο έλεγχος του θυμού και οι μορφές διεκδίκησης δεν είναι έντονες και καταστροφικές για το άτομο ή το περιβάλλον. Η κοινωνία απαιτεί τον έλεγχο του θυμού και της επιθετικότητας παράλληλα με την καλλιέργεια της συνεργατικότητας στις ανθρώπινες σχέσεις. Υπάρχουν διαφορές στην ανοχή έναντι του θυμού που εμφανίζουν οι κοινωνίες .
Πότε ο θυμός είναι ανυπέρβατος;
Ο θυμός είναι ένα ισχυρό και έντονο συναίσθημα. Η εμφάνιση του προϋποθέτει την ισχυρή επιθυμία, την ύπαρξη κάποιου εμποδίου εξαναγκασμού ή προσβολής. Ο θυμός διεκδικεί. Όταν όμως ο θυμός γίνεται μια μόνιμη ισχυρή συγκινησιακή κατάσταση, όταν το κατώφλι που οδηγεί σε ξεσπάσματα χαμηλώνει, τότε ο θυμός γίνεται κυρίαρχος. Ο άνθρωπος χάνει τον έλεγχο της συμπεριφοράς του, μπορεί να γίνει επιθετικός και να οδηγηθεί σε βία. Ή σε μοναξιά και απομόνωση. Ο κυρίαρχος και ανεξέλεγκτος θυμός πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Έλεγχος και κυριαρχία επί του θυμού.
Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι αντιμετώπισης του ανεξέλεγκτου θυμού. Η ενσυναίσθηση προτείνεται ως μια αποτελεσματική αντιμετώπιση. Όταν ο άνθρωπος λαμβάνει σαφή γνώση των συνεπειών του θυμού του στους συνανθρώπους του είναι πολύ πιθανό να μάθει να ελέγχει τα ανεξέλεγκτα ξεσπάσματα θυμού για να αποφύγει να πληγώνει αυτούς που αγαπά. Η εξάσκηση στη χαλάρωση, η εκπαίδευση στον αυτοέλεγχο, και η εκπαίδευση στις επικοινωνιακές δεξιότητες είναι μορφές παρέμβασης που έχουν αποτελέσματα.
Ο θυμός από την άλλη πλευρά μπορεί να είναι το αποτέλεσμα εσωτερικών συγκρούσεων με κρυφές και ασυνείδητες αιτίες. Η ψυχοθεραπεία σε συνδυασμό με τις προαναφερόμενες τεχνικές , μπορεί να προσφέρει πιο μόνιμα αποτελέσματα με σκοπό να διοχετευτεί ο θυμός σε κανάλια παραγωγικά για την εξέλιξη και την ισορροπία του ανθρώπου.